گاهی اوقات وقتی اسکلت‌هایی که مثلاً 2000 سال در زمین بوده‌اند و دندان‌هایی دارند را از زیر خاک بیرون می‌آورند، معمولاً دندانها در وضعیت بسیار خوبی به نظر می‌رسند.
پس چگونه است که دندانهای انسان امروزی پوسیده می‌شوند و نیاز به مراقبت مداوم دارند؟
شواهد بسیار جالبی از زمان‌های گذشته در رابطه با مراقبت‌های بهداشتی از دهان و دندان و همچنین روش‌هایی که برای درمان مشکلات مربوط به آن استفاده می‌کردند، وجود دارد.
با مطالعه این مطلب اطلاعات بسیار خوب و جالبی در این خصوص به دست خواهید آورد. پس تا انتهای آن همراه ما بمانید.
آیا علت پوسیده نشدن دندان های مردم باستان را می‌دانید؟
حتی هزاران سال پیش نیز مردم می‌دانستند که تمیز نگه داشتن دندانها مهم است. آنها از روش‌های مختلفی برای انجام این کار استفاده می‌کردند که در ادامه آنها را مطالعه خواهید کرد:
- سلامت دندانها با رژیم غذایی و عادات سبک زندگی مرتبط است. در زمان‌های قدیم، هیچ غذای فرآوری‌شده وجود نداشت. رژیم غذایی اجداد ما شامل غذاهای کاملاً طبیعی و فرآوری نشده مانند سبزیجات، میوه‌ها، گندم و برنج بود. این غذاها فاقد مواد شیمیایی یا نگهدارنده بوده و سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی بوده‌اند که دندانها را در برابر پوسیدگی و سایر عفونت‌های دندانی مقاوم می‌کردند.
- در آثار باستانی، ردهایی بر روی دندان‌هایی که یافت شده‌اند، مشاهده شده است که می‌تواند نشان دهنده استفاده از خلال دندان باشند.
- تاریخچه اولین مسواک باستانی به حدود 3000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. بسیاری از گروه‌های مختلف مردم انتهای شاخه‌ها را برای ساخت مسواک می‌تراشیدند.
- چینی‌ها برای خوشبو کردن نفس، شاخه‌های معطر گیاهان را می‌جویدند و علاوه بر این اولین مسواک‌های شناخته شده را اختراع کردند. این مسواک‌ها دسته‌هایی از استخوان یا بامبو داشتند و پرزهایی از گردن خوک بر روی آنها نصب شده بود.
- برخی از فرهنگ‌ها از مواد ساده‌ای مانند زغال چوب، خاکستر، پوست گردو یا آب لیمو به عنوان خمیر دندان، استفاده می‌کردند.
- برخی دیگر فرمول پیچیده‌تری برای ساخت خمیر دندان به کار می‌بردند. مثلا مصریان سنگ نمک، نعناع، گل زنبق خشک و فلفل را با هم مخلوط می‌کردند.
- یونانی‌ها و رومی‌ها اغلب از استخوان‌های خرد شده، صدف و طعم دهنده استفاده می‌کردند.
- در طول هزاره‌ها، مردم چین باستان از نمک و بسیاری از گیاهان مختلف از جمله جینسنگ و نعناع استفاده می‌کردند.
مردم باستان چگونه دندان پوسیده خود را درمان می‌کردند؟
باستان شناسان شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد مردم مدت‌ها قبل از اختراع چرخ، حفره‌های دندانی خود را درمان می‌کردند. برخی از ابزارها و روش‌ها خلاقانه و کارآمد و برخی دیگر نیز فوق‌العاده دردناک بوده‌ند.
مصریان، یونانیان و رومیان باستان دندانهای پوسیده را سوراخ کرده و تمیز می‌کردند. اخیراً، باستان شناسان شواهدی یافته‌اند که نشان می‌دهد بسیاری از تمدن‌های ماقبل تاریخ نیز روش‌هایی برای انجام پر کردن دندان و درمان پوسیدگی‌ها داشته‌اند. حتی برخی از آنها از ابزارهای پیشرفته‌ای استفاده می‌کردند که عملکرد بسیار خوبی در تمیز کردن دندان عفونی داشتند.
برخی از اولین ابزارها، مته‌های کمانی شکل بودند. بر اساس شواهد، دندانهای 9000 ساله کشف شده در پاکستان حفره‌‌هایی داشتند که با این نوع ابزار سوراخ شده‌اند.
قبل از مته کمانی، مردم از ابزارهایی استفاده می‌کردند که مانند تیغه‌های کوچکی بودند و با استفاده از آنها نواحی پوسیده را می‌تراشیدند.
پس برای درد آن چکار می‌کردند؟! اگر افراد آن جامعه خوش شانس بودند که از گیاهان دارویی به عنوان داروی بی حسی یا مسکن استفاده می‌کردند. به عنوان مثال در جوامعی مانند پرو که دانش گسترده‌ای از طب سنتی داشتند، از برگ گیاه کوکا به عنوان مسکن استفاده می‌کردند.
اما چگونه حفره‌های دندان را پر می‌کردند؟
شواهد زیادی برای نشان دادن اینکه در آن دوران با چه چیزی دندانها را پر می‌کردند، وجود ندارد. شاید این امر صرفاً به این دلیل باشد که مواد موجود در پرکردگی طی هزاران سال از گذشت آن زمان، تخریب شده است.
یکی از نمونه‌های پرکردگی در فردی یافت شد که حدود 6500 سال پیش زندگی می‌کرد و دندانی ترک خورده و پر شده با موم زنبور عسل داشت. اگرچه این دندان کمی ترک خورده بود، اما موم زنبور عسل یک انتخاب عالی برای پر کردن دندان آسیب دیده و محافظت از پالپ حساس داخل آن در آن زمان بود.
چگونه همانند انسان‌های باستان دندانهای سالمی داشته باشیم؟
برای دستیابی به سلامت دهان و دندان دیر نیست! روش‌های مدرن دندانپزشکی همراه با رژیم غذایی خوب و رعایت بهداشت دهان و دندان، می‌توانند نتایج خوبی را برای حفظ سلامت دندانها ارائه دهند.
اگر می‌خواهید پوسیدگی‌های دندان‌هایتان را برطرف کنید، آنها را پر کنید و همچنین نکات و راهنمایی‌هایی را در مورد چگونگی حفظ سلامت دندان‌هایتان به دست آورید، می‌توانید با تماس با کلینیک دکتر فاطمه لبافی از طریق شماره های درج شده در سایت، برای تعیین وقت اقدام نمایید.
سخن پایانی
به طور کلی، در دوران باستان هر چند بهداشت دهان و دندان مانند امروز وجود نداشت، اما اجداد ما نیازی به آن نداشتند!
رژیم‌های غذایی آنها اصولاً بهداشت دهان و دندان را غیرضروری می‌کردند، اما انواع غذاهایی که امروزه می‌خوریم مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه مرتب به کلینیک دندانپزشکی را ضروری می‌سازد.
رژیم‌های غذایی مدرن اغلب بزرگ‌ترین مانع برای سلامت دهان و دندان هستند. دندانپزشکان توصیه می‌کنند برای سالم نگه داشتن دندانها و محافظت از آنها در برابر پوسیدگی، غذاهای غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی بخورید. علاوه بر این، باید مصرف غذاهای شیرین و نوشابه‌های گازدار را کاهش دهید.